VISUAL BASIC’E GİRİŞ

Visual Basic’i bilgisayara kurup başlatmanız halinde ekrana ilk olarak Şekil 1.1'de verilen New Project diyalog kutusu gelmektedir.

Şekil 1.1: New project diyalog kutusu

Verilen ekran görüntüsünden tespit edebileceğiniz gibi New Project diyalog kutusunda size Visual Basic ile ne hazırlamak istediğiniz sorulmaktadır. Eğer EXE uzantılı dosyalar hazırlamak istiyorsanız Standart EXE seçeneğini seçmeniz gerekir. New project diyalog kutusundaki diğer seçeneklerin işlevleri daha sonra anlatılacaktır.

Eğer daha önce hazırlamış olduğunuz Visual Basic programlarını açmak istiyorsanız Existing seçeneğini seçmeniz gerekir. Bu seçeneği seçili duruma getirdiğinizde Visual Basic’i kurmuş olduğunuz dizinde, daha önceden hazırlamış olduğunuz dosyalar listelenir.

Eğer daha önce açtığınız veya hazırladığınız projelerden birini tekrar açmak istiyorsanız Recent seçeneğini kullanabilirsiniz. Recent seçeneğinde, daha önce açıp üzerinde çalıştığınız Visual Basic projeleri listelenir.

Don’t show this dialog in the future onay kutusunu seçili duruma getirirseniz, Visual Basic’i başlattığınızda New project diyalog kutusu kendiliğinden ekrana gelmez.

New Project diyalog kutusundan Standart EXE seçeneği üzerinde çift tıklarsanız, Şekil 1.2'de görülen Visual Basic projelerinin hazırlandığı pencere ekrana gelir.

Şekil 1.2 : Visual Basic tasarım ekranı

Visual Basic, Dos ortamı programlama dillerinden oldukça farklıdır. Bu nedenle Visual Basic ile program geliştirmeye başlamadan önce Visual Basic editörünün iyice incelenmesi gerekir. Visual Basic çalışma ekranının en üst kısmında, windows uyumlu bütün pencerelerde bulunan pencere başlığı, menü çubuğu ve araç çubukları bulunmaktadır. Araç çubuklarındaki kutucuklar, menü çubuğunda yer alan File, Edit ve View gibi menü seçeneklerinin içerisindeki komutların yaptığı işlemleri direkt olarak yapmak için kullanılır. Visual Basic ekranında, menü çubukları ve araç çubukları dışında Form, Project, Properties, Form Layout ve Toolbox pencereleri görülmektedir. Bu pencere başlıklarından herhangi birisi üzerine giderek mouse ile çift tıklarsanız, pencere daha büyütülmüş olarak ekrana getirilir. Şimdi bu pencereler hakkında kısaca bilgi vermeye çalışalım.

Form Layout penceresi, program çıktısının ekrandaki yerini belirtmek için kullanılır. Diyelim ki hazırladığımız programı çalıştırdığımızda, program çıktısı olan pencerenin ekranın sol üst köşesinde oluşmasını istiyoruz. Bunun için Form1 penceresini, Şekil 1.3'de görüldüğü gibi konumlandırırız.

Şekil 1.3 : Form Layout penceresi

Project penceresi, üzerinde çalışılan projeye dahil edilmiş formların ve modüllerin listesini verir. Aşağıdaki ekran görüntüsünü (Şekil 1.4) aldığım sırada, proje dahilinde Form1 ve Form2 adında iki tane form bulunmaktaydı.

Şekil 1.4 : Project penceresi

 

Şekil 1.5 : Properties penceresi

Visual Basic programı başlatıldığında ekrana gelen diğer bir pencere ise Toolbox penceresidir. Bu pencerede Visual Basic dahilinde kullanabileceğiniz hazır nesneler ve kontroller bulunmaktadır. Visual Basic tarafından kullanıma sunulan her kontrol, Toolbox penceresinde bir düğme ile temsil edilmektedir. Şekil 1.6'da görüldüğü gibi Toolbox penceresi üzerine çeşitli kontroller görülmektedir.

Şekil 1.6 : ToolBox penceresi

Son olarak Form penceresinden bahsedelim. Visual Basic’te pencerelere Form adı verilmektedir. Buna göre Visual Basic ile yazılan programlar, ekrana bir Form içinde gelirler. Bu bakımdan Visual Basic programları en azından bir form içerirler. Visual Basic programı başlatıldığında, ekrana gelen New Project diyalog kutusundaki Standart EXE seçeneği üzerinde çift tıklandığında geçici adı Project1 olan bir proje hazırlanmakta ve bu projeye Form1 adında bir form otomatik olarak dahil edilmektedir. Bir proje içerisinde birden fazla form kullanılabilir. Projeye form eklemek için Project menüsündeki Add Form seçeneği kullanılır. Bu seçenek seçilirse, projeye geçici adı Form2 olan yeni bir form eklenir. Projeye dahil edilen her form bir pencere ile temsil edilir. Aşağıdaki şekilde (Şekil 1.7), Form1 adında bir form penceresi görmektesiniz.

Şekil 1.7 : Form1 penceresi

1.1. Visual Basic Projelerinin Bileşenleri

Visual Basic ile geliştirilen uygulamalar Proje olarak adlandırılmaktadır. Bir Visual Vasic projesinde birden fazla form bulunabilir. Üzerinde çalıştığınız proje hakkında bilgi edinmek istiyorsanız. View menüsündeki Project Explorer komutu ile ekrana getirilen Project penceresinden yararlanmanız gerekir. Visual Basic projelerinde Formlardan başka bir de BAS uzantılı dosyalar mevcuttur. BAS uzantılı bu program dosyalarına Module adı verilmektedir. Visual Basic projelerinde birden fazla BAS uzantılı module dosyaları bulunabilir. Projeye Module dosyası eklemek için Project menüsündeki Add Module seçeneğinden yararlanılır. Aşağıdaki (Şekil 1.8) ekran görüntüsünü aldığım sırada üzerinde çalıştığım projede iki form ve bir BAS uzantılı modül dosyası bulunuyordu.

Şekil 1.8 : Proje dahilindeki form ve modüller

Visual Basic projelerinde Form ve BAS uzantılı program kodu dosyalarından başka bir de OCX uzantılı özel kontrol dosyaları bulunmaktadır. Form üzerine yerleştirilen bu kontrol dosyalarının her biri Toolbox penceresinde bir düğme ile temsil edilmektedir. Tasarım anında, üzerinde çalıştığınız forma veya projeye yeni bir nesne veya kontrol eklemek istiyorsanız, Toolbox penceresinde eklemek istediğiniz kontrol üzerinde çift tıklamanız yeterli olacaktır.

OCX uzantılı özel kontrol dosyalarının tamamı Toolbox penceresinde değildir. Bu kontrollerin listesini görmek için Project menüsündeki Compenents komutundan yararlanabilirsiniz. Bu seçenek üzerinde tıklarsanız, ekrana Şekil 1.9'da verilen Components diyalog kutusu gelir.

Şekil 1.9 : Components diyalog kutusu

Üzerinde çalıştığınız projeye dahil edebileceğiniz OCX uzantılı özel kontrol dosyaları Components diyalog kutusunda listelenmektedir. Hangi özel kontrolü projeye dahil etmek istiyorsanız o özel kontrole ait onay kutusunu seçili duruma getirmeniz gerekir.